Binayle

BY EDGARDO ZABAL SR

Raya nga terminolohiya hay mabati-an it taga baryo sa bibig it mga daeaga ag soltiro mga 50 años eon ro naka taliwan o sobra. Binayle naga saad nga maadto sa baylehan masa-ot kaeabanan ro binayle hay sa baeay pat-a ginahiwat, dahil ko ra tong mga tiempo hay owa pat-a it pavement ag sound system.

Ro gatukar hay gitara, bajo, biyolin ro bajo hay sa bueotangan it gas o container nakahigot ro cuerdas. Ro gakanta hay ro tawo nga andang kaibahan o bisita ro bayad hay 25 centavos eang. Kon pabayle it kandidato sa andang o kapistahan sa baryo.

Ro iwag hay hasag kon ka-ngayon ro mga daeaga hay may pormal gid-a nga inbitasyon para sa ginikanan. Indi mag adto ro daeaga kon bukon it abu sanda nga naga panaw, kon amat pa hay kaibahan ro nanay. Nagasuksuk gid-a ro daeaga it blusa ag sayal may piticoat pa.
Ro soltero hay plantsado ro saewae ag polo, may ta-eom pa ro saewae, ag bag-o gid-a nga paligos kon imo sanda nga tan-awon. May pahumot pa, ag ro eaki hay gagamit it pomada. Nakasapatos it ana ro eaki imaw ro baye. Kon ro soltero hay mabuyog ro ana nga u-eo hay indi-a-it-ana pag-sundan o pagpare-hahan it daeaga.

Gabantay abi ro mga nanay it daeaga. Owa it-a it malisya ro pagbayle. Matinahuron pa ro mga eaki ag may respito sa ginikanan ko mga daeaga.
Indi eagi maka uli ro mga bisita kon sa baeay ro binayle ay sarado ro puertahan. Ginapangutana ro bisita kon ano ro kinahangean, kon naduyog napatueogon ikaw, kon nauhaw abu nga inom, kon ginagutum hay abu nga pagkaon.

Naga patay gid abi it manok ag baboy ro gapabayle ngani hay bago mag uli hay ka-on eon man, owa anay it bayle ro pag uli hay mga alas 4 eot-a it agahon, ag ginatililipon ro mga sangka kaibahan agad pinsan man mag uli.
Kon ro pabayli hay sa mga eskuylahan hay kon sino nga kandidata ro ga kangay, idto man ga ihapon ag ginatipon ro kwarta nga ginabayad sa puerta bale entrada agad huyap sa boto it duyon nga kandidata. Kon ginsakay it saeakyan ro lugar nga pagahiwatan it binayle dahil maeayo hay gina-arkilahan it bus. Ulihi eota ro sound system mga 1960 nag uso ro raya nga naga sonata hasta makaron.

Ro mga moderno nga saot kato hay cha-cha,tango, rock 'n roll, mambo, jazz ag iba pa. Masadya sa baryo, haeos adlaw-adlaw hay iba-iba nga baryo ro may sina-ot, kon amat naga dungan, naga baeaslan dayon ro mga daeaga ag soltero. Mabuhay eota nga tiempo ngani nag iba man ro kina ugali it tawo.

Madasig-adto eota sa baylihan, ag owa eota gina sundi it ginakanan ro mga dalaginding. Iba man ro tiempo it musika. masa-ngag nga indi haeos mabatian kon ano ro liriko it kanta. Kon mag adto sa baylehan ag idto sa tabuk it suba hay sa bae-sa gasakay imaw man pabalik. Siguro hay owa eon it pagbalik ro sina-una nga ugali o batasan kon mag pamaylihan kabay nga magbalik agud ro komunidad hay owa it problema, permi nga masadya, ok baea?